MAQOM SAN’ATI: O’TMISH VA ZAMON KESIMIDA

Abstract

Maqomlar Sharq musiqasiga xos bo’lgan turkumli san’at turidir. Ular asosan musulmon
Sharqida keng tarqalgan bo’lib, turli mamlakatlarda har-xil nomlanadi. Jumladan, biz bilganimizdek
o’zbek va tojiklarda maqom, uyg’urlarda muqom, Ozarbayjonda mug’om, arablarda va turklarda
maqam, E’ronda Dastgoh, hindlarda raga kabi. Maqomlar, ya’ni turkumli musiqa janrining ildizi VII
asrlarda yashab o’tgan Borbad Marvaziyga borib taqaladi degan ilmiy farazlar mavjud. U afsonaviy
bastakor, mahoratli sozanda va tengsiz hofiz bo’lgan. Aynan uning ijodida birinchi marta turkumli
asarlar, ya’ni, Husravoniy turkumi yaratildi. Shu tariqa Dastgoho’taverib turkumli musiqa butun
Sharq bo’ylab rivojlana bordi.